Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2007

Η προσφορά της Κύπρου στο έπος του '40

Το έπος του 1940 και η Κύπρος

Ψηλά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, στην Πίνδο και στον Πενταδάκτυλο γυροφέρνει και τούτη την 28η Οκτωβρίου η μνήμη. H αιώνια Ελλάδα που για πολλοστή φορά αγνοεί την λογική των αριθμών και αγωνίζεται για τα ιδανικά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ελευθερίας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η Ελλάδα είχε 558.000 νεκρούς, εκ των οποίων οι 288.000 ανήκαν στον άμαχο πληθυσμό. Ένα ακόμη Ελληνικό θαύμα που εκτός από τους χιλιάδες νεκρούς, είχε και αμέτρητους τραυματίες πολλοί από τους οποίους έμειναν ανάπηροι για ολόκληρη τους την ζωή. Μεταξύ τους και πολλοί Έλληνες της Κύπρου. Η Κύπρος που πολεμά και πάλιν μαζί με την μητέρα Ελλάδα έχοντας να επιδείξει μια αξιοζήλευτα ξεχωριστή συμμετοχή.
Το «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου έβγαλε στους δρόμους ολόκληρο τον Κυπριακό Λαό που αψηφώντας τις απαγορεύσεις που επέβαλαν οι βρετανοί αποικιοκράτες ανέμιζε αμέτρητες Ελληνικές Σημαίες. Ο ανταποκριτής του «Ρέουτερ» στη Λευκωσία περιγράφει ως εξής την ατμόσφαιρα: «Εις ολόκληρον την Κύπρο επικρατεί αφάνταστος ενθουσιασμός αφ’ ής στιγμής ελήφθη η είδηση ότι η ΕΛΛΑΔΑ απεφάσισε ν’ αμυνθεί διά των όπλων εις την Ιταλική επίθεση. Εις ολόκληρον την νήσον υψώθηκαν ελληνικές σημαίες οι οποίες κυμάτιζαν παρά τας αγγλικάς. Μέγα πλήθος, συγκεντρώθη προ του Ελληνικού προξενείου και έψαλλεν Ελληνικούς ύμνους. Εις το προξενείο της Λευκωσίας κατά πυκνάς μάζας προσέρχονται ευσταλείς Ελληνοκύπριοι ζητούντες να αποσταλούν εις την Ελλάδα όπως υπηρετήσουν εις τας τάξεις του Ελληνικού στρατού».
Τις πρώτες μέρες του πολέμου 35.000 εθελοντές οι οποίοι εμποδίστηκαν να καταταχθούν άμεσα στον Ελληνικό στρατό πύκνωσαν τις τάξεις των Βρετανικών ενόπλων δυνάμεων και πολέμησαν σ’ όλα τα πεδία των μαχών. Οι τότε ηγέτες της Βρετανίας έριξαν το σύνθημα, ότι οι Κύπριοι εντασσόμενοι στον αγγλικό στρατό, θα είχαν την ευκαιρία να πολεμήσουν για την Ελλάδα και την δική τους ελευθερία. Παρ’ όλα αυτά, όμως, με παρεμβάσεις τους προς τον Μεταξά προσπαθούσαν να αποθαρρύνουν την κατάταξη των Ελληνοκυπρίων στις ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας, παραπέμποντας τους στην Κυπριακή μονάδα του Βρετανικού στρατού. Τον Μάρτιο του 1941, 15.000 Ελληνοκύπριοι επάνδρωσαν μονάδες στην Μέση Ανατολή, ενώ 30.000 υπηρέτησαν κάτω υπό την σημαία του Κυπριακού συντάγματος σε διάφορα μέτωπα. Δημιουργούν ακόμη ειδικό σώμα 5.000 ανδρών που μετέχει σε όλα τα μέτωπα και σε όλους τους τομείς εδώ στην μητέρα Ελλάδα.
Οι αντιδράσεις της Κύπρου στο Ελληνικό «ΟΧΙ» και στις νικηφόρες μάχες οι οποίες ακολούθησαν πήραν μορφή Εθνικού συναγερμού με παρελάσεις, σημαιοστολισμούς, δοξολογίες, εορτές, εισφορές, εράνους και έκκληση της εκκλησίας για εγγραφή εθελοντών ώστε να υπηρετήσουν στον Ελληνικό στρατό. Το 1940 με έρανο της Μητροπόλεως Κερύνειας αγοράζεται ένα πολεμικό αεροπλάνο το οποίο ονομάσθηκε «Κερύνεια» και δωρίζεται στην μαχόμενη Ελληνική πατρίδα. Τον Φεβρουάριο του 1941 ο Δ.Ν. Δημητρίου εισφέρει 3.000 λίρες για την αγορά ενός άλλου αεροπλάνου στο οποίο να δοθεί το όνομα «Λάρναξ Κύπρου». Προσφέρθηκαν ακόμα πολλά χρήματα και χρυσαφικά στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και για την φανέλα του στρατιώτη.
Μέσα σε λίγες μέρες συγκεντρώθηκαν 180.000 λίρες για ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας της Ελλάδας, ενώ συνολικά υπολογίζεται ότι οι χρηματικές εισφορές της Κύπρου για τον Ελληνικό αγώνα ξεπέρασαν το αστρονομικό για εκείνη την εποχή ποσό του ενός εκατομμυρίου λιρών. Όσοι δεν είχαν χρήματα έδιναν ζώα και προϊόντα. Στα χωριά εκτυλίχθηκαν συγκινητικές στιγμές με τις προσφορές των γεωργών. Οι γυναίκες πρόσφεραν τα δακτυλίδια και τα σκουλαρίκια τους. Χαρακτηριστικά ο Σύνδεσμος Γυναικών Λεμεσού έκαμε την ακόλουθη έκκληση: «Συμπολίτισσες, Οι αδελφές μας της Ελλάδας προσφέρουν για τη νίκη το αίμα της καρδιάς τους. Ας μην υστερήσουμε εμείς, για νάχουμε το δικαίωμα να λάβουμε μέρος στην χαρά της χαράς τους σαν θα γυρνούν νικητές. Σήμερα που η πατρίδα αγωνίζεται τον υπέρ πάντων αγώνα, τα κοσμήματα φέρνουν ντροπή να τα φοράμε, μα γένονται στολίδια ατίμητα σαν μπαίνουνε στο «Δίσκο της πατρίδας…..».
Τα παιδιά της Κύπρου μεγαλουργούν και στα πεδία των μαχών: Ο Λοϊζος Στυλιανού ο οποίος υπηρέτησε το 1941 σε λόχο σκαπανέων στην Ελλάδα, συνελήφθη και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Ιταλία. Όταν οι πρώτοι 46 Κύπριοι φοιτητές των Αθηνών έφευγαν εθελοντές για το μέτωπο, συμφώνησαν, όσοι θα γύριζαν ζωντανοί, να γίνουν ανάδοχοι του παιδιού που σε λίγο καιρό θα έφερνε στη ζωή η γυναίκα ενός απ’ αυτούς, του Γεώργιου Ηλία και να το ονόμαζαν Νίκη ή Νικηφόρο. Ο Μαρκέλλος Θεόδωρος, ιατρός, υπηρέτησε ως εθελοντής στο έπος του 1940 και έδρασε στην περιοχή του Πηλίου. Ο Ροδίων Γεωργιάδης, φιλόλογος αγωνιστής μαζί με τον αδελφό του Μιλτιάδη τελειόφοιτο του Μετσόβιου Πολυτεχνείου συνελήφθησαν από τους Γερμανούς και εκτελέσθηκαν. Ο Λουκής και Λιάσος Λιασίδης, ο Σωκράτης Λοϊζίδης, ο Κωνσταντίνος Γιαλλουρίδης και πολλοί άλλοι του 36ου συντάγματος Ευζώνων πολέμησαν ηρωικώς, στην Θεσσαλία, στο Τεπελένι και όπου αλλού το Έθνος έδινε τον υπέρ πίστεως και πατρίδος αγώνα. Οδηγοί και σκαπανείς του Κυπριακού συντάγματος έδρασαν στα πολεμικά πεδία της δυτικής ερήμου στην Μέση Ανατολή και στην Ελλάδα από την Κρήτη έως τα βόρεια σύνορα μας.
Ακόμη, όμως και εκείνες τις δύσκολες ώρες ο διπλός ρόλος των Βρετανών και πάλιν «μεγαλουργεί». Οι Άγγλοι που ενώ από την μια χειροκροτούσαν τον προελαύνοντα Ελληνικό στρατό, από την άλλη τον άφηναν να σφάζεται μόνος του στα Αλβανικά βουνά, ενώ οι ίδιοι λούφαζαν στην Κρήτη!!! Η Κορυτσά, το Αργυρόκαστρο, οι Άγιοι Σαράντα που ελευθερώθηκαν από τους ηρωικούς πολεμιστές μας το 1940, μετά τον πόλεμο δόθηκαν στην Αλβανία. Στον Τσιώρτσιλ ανήκει η διαπίστωση ότι «μέχρι τώρα λέγαμε πως οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, από τώρα και στο εξής θα λέμε, πως οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες». Και όμως η κυβέρνηση του αρνήθηκε στις 13 Απριλίου 1941 να επιτρέψει εγκατάσταση της Ελληνικής κυβέρνησης στην Κύπρο, όπως ζήτησαν ο πρωθυπουργός Κοριζής και ο Βασιλιάς Γεώργιος Β΄ μετά την διάσπαση της γραμμής Αλιάκμονα και την καταιγιστική κάθοδο των Γερμανών προς την Αθήνα. Η ίδια συμμαχική κυβέρνηση αρνήθηκε αποστολή στην Κύπρο 50.000 νεοσυλλέκτων από την Πελοπόννησο για την συμπλήρωση της στρατιωτικής τους εκπαιδεύσεως. Η αγγλική κυβέρνηση που ακόμη και κάτω από αυτές τις τραγικές για την ανθρωπότητα συνθήκες, με κανένα τρόπο δεν ήθελε η ΕΛΛΑΔΑ να έλθει πιο κοντά στην Κύπρο.
Το τέλος του πολέμου και η συντριβή του άξονα αναπτέρωσαν τις ελπίδες και η ευχή όσων έζησαν, ήταν ο πόλεμος εκείνος να ήταν τελευταίος. Η ελπίδα αυτή έπαιρνε την μορφή της θελήσεως κι’ αποφάσεως των λαών εκφρασμένη στον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να ζήσουν επιτέλους σ’ ένα κόσμο «ειρηνικό και ασφαλή, σύμφωνα με τις αρχές της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου» με «σεβασμό της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιαθέσεως των λαών» και των «θεμελιωδών ελευθεριών για όλους» -άρθρο 1 του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών- στο προοίμιο του οποίου καταγράφεται η ρητή διακήρυξη της πίστεως των Λαών των Ηνωμένων Εθνών «στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στην αξιοπρέπεια και στην αξία του ανθρώπου».
Παρ’ όλα αυτά η Ιστορία διδάσκει ότι οι νικητές του β΄ Παγκοσμίου πολέμου, Άγγλοι, Αμερικανοί και Σοβιετικοί ηττήθηκαν από το Χιτλερικό πνεύμα, γιατί το εφάρμοσαν με τη συνδιάσκεψη της Γιάλτας (1945), πριν παραδοθεί η Γερμανία (!), γιατί εκεί μοίρασαν τους Λαούς της Ευρώπης και των άλλων Ηπείρων σαν αγέλες προβάτων. Γι’ αυτό και όπως έγραψε ένας από τους χιλιάδες Ελληνοκύπριους πολεμιστές του μετώπου, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Γιαλλουρίδης, «Οι ισχυροί της γης», όταν στις 8/5/1995, εόρτασαν τα πενηντάχρονα της νίκης κατά του άξονα στη Μόσχα, δεν βρήκαν σκόπιμο να αναφερθούν στην συμβολή της Ελλάδας στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ εξήραν τη συμβολή της Γαλλίας, που χάρη στο «πουρκουά» των Γάλλων στρατιωτών παραδόθηκε σε 20 μέρες.
Γράφει ο διακεκριμένος λογοτέχνης και πολεμιστής του έπους του 40, Γιώργος Θεοτόκος: «Η Ελλάδα ξεπηδά από τα βάθη του είναι μας και τα σκεπάζει όλα. Δεν αισθανόμαστε πια άλλο τίποτε, παρά το ένστικτο της Εθνικής ελευθερίας. Αυτό το ένστικτο ήταν συνυφασμένο με τον ενωτικό πόθο μας, να καταστούμε πραγματικοί ελεύθεροι ως πολίτες μιας ελεύθερης Ελλάδας. Γι’ αυτό το ιδεώδες της Ένωσης οι πρόγονοι, οι πατέρες μας και εμείς πολεμήσαμε στον Ελληνικό Στρατό». Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που οι 700 Κύπριοι εθελοντές, οι περισσότεροι πολεμιστές των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913 απέρριψαν το 1962 πρόταση του τότε Πρέσβη της Ελλάδος κ. Δελιβάνη, για να πάρουν σύνταξη από το Ελληνικό Κράτος, έστω και αν οι περισσότεροι κυριολεκτικώς επένοντο! Και δικαιολόγησαν την απόρριψη αυτή με την εξής απάντηση: «Εμείς καταταγήκαμε ως εθελοντές πολεμιστές για να υπερασπιστούμε τα δίκαια της Μεγάλης Μάνας Ελλάδας. Δε θέλουμε καμιά ανταμοιβή».
«Όταν τελειώσει ο πόλεμος, τ’ όνομα της Κύπρου θα περιληφθεί ανάμεσα σ’ εκείνα που στάθηκαν άξια, όχι μόνο για την δικιά μας, αλλά και για τις μελλούμενες γενιές». Αυτά τα έλεγε ο Ουίνστον Τσόρτιλ, απευθυνόμενος στον Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιο όταν το 1943 επισκεπτόταν για δεύτερη φορά την Κύπρο. Ψεύτικα και μεγάλα λόγια, λόγια παρηγοριάς που αμέσως μετά την συντριβή του φασισμού άπαντες λησμόνησαν…. Τρανό παράδειγμα οι 40.000 πάνοπλοι με αμερικάνικης κατασκευής όπλα, τούρκοι τρομοκράτες, στα κατεχόμενα της Κύπρου, την ώρα που απαγορεύουν στην ημικατεχόμενη Κυπριακή Δημοκρατία να κατέχει έστω και ένα αμερικάνικό τυφέκιο! Και οι έποικοι που για τους αγγλοαμερικανούς είναι απομονωμένοι τουρκοκύπριοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: