Συμπληρώθηκαν φέτος 40 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου επαναστάτη από την Αργεντινή. Θετή πατρίδα του ήταν η Κούβα. Ο Τσε ταξίδευσε στη Βολιβία για να διαδώσει την επανάσταση στην λατινοαμερικανική ήπειρο. Εμπνεόμενος από βαθύ ανθρωπισμό πάντα πρώτος στην φωτιά της μάχης δεν δίσταζε να δώσει τα πάντα όταν οι περισσότεροι τον είχαν προ πολλού προδώσει. Ο Τσε έγραψε πολλές συναρπαστικές σελίδες στην ιστορία. Γιατρός και επαναστάτης, δεν ανέχεται την εκμετάλλευση που υφίστανται οι άνθρωποι και υποστηρίζει ένα κεντρικό σχεδιασμό, βασισμένο σε κοινωνικά, πολιτικά και ηθικά κριτήρια. Απαιτούσε από τους συντρόφους του να συνδυάζουν την θεωρία με την πράξη. Αυτός ήταν και ο λόγος που ήταν έντονα επικριτικός στα συστήματα της Ανατολικής Ευρώπης και ασκούσε έντονη κριτική κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
Προδόθηκε από την Μόσχα, την μητρόπολη του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», πριν ακόμη προλάβει να πατήσει τα σαράντα. Και οι χωρικοί της Βολιβίας απέρριψαν με περιφρόνηση την επανάσταση του, επιτρέποντας στον στρατό της χώρας και την CIA να τον συλλάβουν και να τον εκτελέσουν. Η φτωχά εξοπλισμένη και με πεσμένο ηθικό ανταρτική του ομάδα, περικυκλώνεται από βολιβιανούς στρατιώτες. Εξουθενωμένος ο Τσε συλλαμβάνεται σε μια βολιβιανή ζούγκλα από το βολιβιανό στρατό και μεταφέρεται στο χωριό Λα Χικουέρα. Οι φήμες λένε πως οι στρατιώτες τράβηξαν κλήρο για το ποιος θα έχει την τιμή να τον εκτελέσει. Εκτελέσθηκε κατόπιν διαταγής του δικτάτορα Μαριέντος, από τον νεαρό τότε λοχία του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν, στην πόλη Ιγκέρα, στις 9 Οκτωβρίου 1967. Ο Λοχίας αρχικά δίσταζε να πυροβολήσει. Το έκανε μόνο σαν ο Τσε του είπε: «Πυροβόλησε δειλέ, θα σκοτώσεις μόνο ένα άνθρωπο». Λέγεται πως ο λοχίας είχε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ για να βρει το θάρρος να τον εκτελέσει. Η σορός του μεταφέρθηκε στην πόλη Βαγεγκράντε, όπου εξετέθη σε δημόσια θεά για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής προσεύχονται στον Χριστό και τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Θάφτηκε σε ένα ανώνυμοι τάφο, δίπλα στο διάδρομο ενός μικρού αεροδρομίου, αφού προηγουμένως του έκοψαν τα χέρια για να έχουν τα δακτυλικά του αποτυπώματα! Το είχαν γαζώσει με σφαίρες στο στήθος και στα πόδια και άφησαν το πρόσωπο του ανέγγιχτο για σκοπούς αναγνώρισης.
«Και έτσι πέθανε», έγραψε ο Ριτσαρντ Γκοτ του «Γκάρτνιαν», ένας από τους λίγους δημοσιογράφους που βρέθηκε στον τόπο της σύλληψης εκείνη την ημέρα. Και ο Ρίτσαρντ Γκοτ, του “Guardian” έγραφε στην ανταπόκριση του: «Θα μείνει στην ιστορία ως η μεγαλύτερη προσωπικότητα της Λατινικής Αμερικής μετά τον Μπολίβαρ. Το όνομα του θα γίνει θρύλος». Και ασφαλώς δικαιώθηκε. Ο Τσε μετατράπηκε στο σύμβολο ενός μοναχικού επαναστάτη που ξεπερνά σύνορα, έθνη, κόμματα και θρησκείες. Ο Τσε, ένας μεγάλος μπελάς, ακόμη και για τους μαρξιστές της Μόσχας, αλλά και για τους κομουνιστές της Βολιβίας. «Ήταν ένας αιμοδιψής μαρξιστής που δικαίως πέθανε και απέτυχε. Δεν τον θέλουμε πίσω», είπε ο Ιγνάτιος Μπαρέτο, υπάλληλος από το Καράκας. Γεγονός πάντως είναι πως σήμερα επικρατούν εκείνοι που τιμούν τον αντάρτη. «Ο Τσε πολεμούσε για τη δημιουργία αξιοπρεπούς κοινωνίας, όπου κανείς δεν θα βρίσκεται στον δρόμο, κανένας δεν θα τον εκμεταλλεύονται και όλοι θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να σπουδάσουν και να ζήσουν», λέει ο Λογιόλα Γκουζμάν, μέλος της βουλής της Βολιβίας και ένας από τους λίγους εναπομείναντες αντάρτες που πολέμησαν δίπλα στον Τσε Γκεβάρα… Και ο Οσβάλτο Τσάτο Περέδο, ένας βολιβιανός πρώην αντάρτης, του οποίου ο αδελφός, Ρομπέρτο, είχε εκτελεσθεί μαζί με τον Τσε λέει: «Ο Τσε είναι μεγαλύτερος και πιο ζωντανός από ποτέ». «Ήταν δύσκολο να φαντασθεί κανείς ότι κάποτε αυτός ο άνδρας ήταν μια από τις σημαντικότερες φιγούρες της Λατινικής Αμερικής». Επίσης δύσκολο ήταν, έγραφε ο Γκοτ, να φαντασθεί κανείς ότι οι ιδέες του θα ξεθώριαζαν μαζί του. Σαράντα χρόνια αργότερα το σκηνικό αλλάζει. οι Κουβετιανοί έχουν επιστρέψει, όπως και ο σοσιαλισμός και ο Τσε είναι επίσημα ήρωας.
Υ.Σ.: Τι θα έλεγε αλήθεια ο Τσε για τους σημερινούς «σοσιαλιστές» με τις υπερπολυτελείς επαύλεις, τις πανάκριβες λιμουζίνες και τα πολυτελή κότερα; Και για κάποιους άλλους, «δικούς μας» ψευτοεπαναστάτες (αυτούς που αποκαλούν φασιστικό τον αγώνα του Αυξεντίου και των άλλων επαναστατών κατά της τυραννίας της αγγλοκρατίας), που με την φωτογραφία του στο στήθος μετατρέπουν σε αρένες τα ποδοσφαιρικά γήπεδα ή διασκεδάζουν αμέριμνοι στην κατακτημένη μας γη; Ο Τσε, ένα ζωντανό παράδειγμα και ένας πραγματικός θρύλος με μια συγκλονιστική πορεία που πάλευε στην πράξη για τις ιδέες του… Ο Τσε, Άξιος θαυμασμού για την συνέπεια του ακόμη και από εκείνους που βρίσκονται απέναντι στην ιδεολογία του.
Το άκουσα πριν λίγες μέρες από την εκπομπή του Βασίλη Ρασούλη στην ΕΡΑ.: «Κακώς η Σοβιετική ‘Ένωση δεν χρησιμοποίησε πυρηνικά όπλα εναντίον των Η.Π.Α το 1962». Το είπε και αυτό ο Τσε. Τραγικό λάθος που δεν ταιριάζει με το ανάστημα ενός επαναστάτη υπερασπιστή των μικρών και αδύνατων λαών.
Προδόθηκε από την Μόσχα, την μητρόπολη του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», πριν ακόμη προλάβει να πατήσει τα σαράντα. Και οι χωρικοί της Βολιβίας απέρριψαν με περιφρόνηση την επανάσταση του, επιτρέποντας στον στρατό της χώρας και την CIA να τον συλλάβουν και να τον εκτελέσουν. Η φτωχά εξοπλισμένη και με πεσμένο ηθικό ανταρτική του ομάδα, περικυκλώνεται από βολιβιανούς στρατιώτες. Εξουθενωμένος ο Τσε συλλαμβάνεται σε μια βολιβιανή ζούγκλα από το βολιβιανό στρατό και μεταφέρεται στο χωριό Λα Χικουέρα. Οι φήμες λένε πως οι στρατιώτες τράβηξαν κλήρο για το ποιος θα έχει την τιμή να τον εκτελέσει. Εκτελέσθηκε κατόπιν διαταγής του δικτάτορα Μαριέντος, από τον νεαρό τότε λοχία του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν, στην πόλη Ιγκέρα, στις 9 Οκτωβρίου 1967. Ο Λοχίας αρχικά δίσταζε να πυροβολήσει. Το έκανε μόνο σαν ο Τσε του είπε: «Πυροβόλησε δειλέ, θα σκοτώσεις μόνο ένα άνθρωπο». Λέγεται πως ο λοχίας είχε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ για να βρει το θάρρος να τον εκτελέσει. Η σορός του μεταφέρθηκε στην πόλη Βαγεγκράντε, όπου εξετέθη σε δημόσια θεά για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής προσεύχονται στον Χριστό και τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Θάφτηκε σε ένα ανώνυμοι τάφο, δίπλα στο διάδρομο ενός μικρού αεροδρομίου, αφού προηγουμένως του έκοψαν τα χέρια για να έχουν τα δακτυλικά του αποτυπώματα! Το είχαν γαζώσει με σφαίρες στο στήθος και στα πόδια και άφησαν το πρόσωπο του ανέγγιχτο για σκοπούς αναγνώρισης.
«Και έτσι πέθανε», έγραψε ο Ριτσαρντ Γκοτ του «Γκάρτνιαν», ένας από τους λίγους δημοσιογράφους που βρέθηκε στον τόπο της σύλληψης εκείνη την ημέρα. Και ο Ρίτσαρντ Γκοτ, του “Guardian” έγραφε στην ανταπόκριση του: «Θα μείνει στην ιστορία ως η μεγαλύτερη προσωπικότητα της Λατινικής Αμερικής μετά τον Μπολίβαρ. Το όνομα του θα γίνει θρύλος». Και ασφαλώς δικαιώθηκε. Ο Τσε μετατράπηκε στο σύμβολο ενός μοναχικού επαναστάτη που ξεπερνά σύνορα, έθνη, κόμματα και θρησκείες. Ο Τσε, ένας μεγάλος μπελάς, ακόμη και για τους μαρξιστές της Μόσχας, αλλά και για τους κομουνιστές της Βολιβίας. «Ήταν ένας αιμοδιψής μαρξιστής που δικαίως πέθανε και απέτυχε. Δεν τον θέλουμε πίσω», είπε ο Ιγνάτιος Μπαρέτο, υπάλληλος από το Καράκας. Γεγονός πάντως είναι πως σήμερα επικρατούν εκείνοι που τιμούν τον αντάρτη. «Ο Τσε πολεμούσε για τη δημιουργία αξιοπρεπούς κοινωνίας, όπου κανείς δεν θα βρίσκεται στον δρόμο, κανένας δεν θα τον εκμεταλλεύονται και όλοι θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να σπουδάσουν και να ζήσουν», λέει ο Λογιόλα Γκουζμάν, μέλος της βουλής της Βολιβίας και ένας από τους λίγους εναπομείναντες αντάρτες που πολέμησαν δίπλα στον Τσε Γκεβάρα… Και ο Οσβάλτο Τσάτο Περέδο, ένας βολιβιανός πρώην αντάρτης, του οποίου ο αδελφός, Ρομπέρτο, είχε εκτελεσθεί μαζί με τον Τσε λέει: «Ο Τσε είναι μεγαλύτερος και πιο ζωντανός από ποτέ». «Ήταν δύσκολο να φαντασθεί κανείς ότι κάποτε αυτός ο άνδρας ήταν μια από τις σημαντικότερες φιγούρες της Λατινικής Αμερικής». Επίσης δύσκολο ήταν, έγραφε ο Γκοτ, να φαντασθεί κανείς ότι οι ιδέες του θα ξεθώριαζαν μαζί του. Σαράντα χρόνια αργότερα το σκηνικό αλλάζει. οι Κουβετιανοί έχουν επιστρέψει, όπως και ο σοσιαλισμός και ο Τσε είναι επίσημα ήρωας.
Υ.Σ.: Τι θα έλεγε αλήθεια ο Τσε για τους σημερινούς «σοσιαλιστές» με τις υπερπολυτελείς επαύλεις, τις πανάκριβες λιμουζίνες και τα πολυτελή κότερα; Και για κάποιους άλλους, «δικούς μας» ψευτοεπαναστάτες (αυτούς που αποκαλούν φασιστικό τον αγώνα του Αυξεντίου και των άλλων επαναστατών κατά της τυραννίας της αγγλοκρατίας), που με την φωτογραφία του στο στήθος μετατρέπουν σε αρένες τα ποδοσφαιρικά γήπεδα ή διασκεδάζουν αμέριμνοι στην κατακτημένη μας γη; Ο Τσε, ένα ζωντανό παράδειγμα και ένας πραγματικός θρύλος με μια συγκλονιστική πορεία που πάλευε στην πράξη για τις ιδέες του… Ο Τσε, Άξιος θαυμασμού για την συνέπεια του ακόμη και από εκείνους που βρίσκονται απέναντι στην ιδεολογία του.
Το άκουσα πριν λίγες μέρες από την εκπομπή του Βασίλη Ρασούλη στην ΕΡΑ.: «Κακώς η Σοβιετική ‘Ένωση δεν χρησιμοποίησε πυρηνικά όπλα εναντίον των Η.Π.Α το 1962». Το είπε και αυτό ο Τσε. Τραγικό λάθος που δεν ταιριάζει με το ανάστημα ενός επαναστάτη υπερασπιστή των μικρών και αδύνατων λαών.
